دیر زمانی است که پدر و مادرهای آذربایجانی در انتخاب نام‌های ترکی برای کودکان خود با محدودیت و ممنوعیت‌هایی از سوی ارگان‌های مربوطه روبرو هستند. مسؤلان ادعا می‌کنند که قانونی وجود ندارد که خانواده‌ها را از انتخاب نام‌های تُرکی برای فرزندانشان باز دارد، ولی به قدری در روندِ صدور شناسنامه به زبان ترکی کاغذبازی بوجود آورده و کار را به امروز و فردا موکول می‌کنند تا والدین ذِلّه شده و به انتخاب نام مورد تأیید جمهوری اسلامی ایران تن دهند. در همین حال، مسئولانِ ثبت احوال لیستی از اسامی مورد تأیید جمهوری اسلامی را که به عنوان نام‌های ایرانی-اسلامی شناخته می‌شود در اختیار دارند و اگر نامِ انتخابی برای یک کودک تُرک در آن نباشد، خانواده حق انتخاب نام مورد نظرشان را نخواهند داشت.
مسئولان جمهوری اسلامی از سویی منکر اِعمال هر گونه محدودیتی در انتخاب اسامی والدین به کودکانشان به زبان ترکی هستند و از سویی برخی دیگر از مسئولان استدلال می‌کنند که انتخاب نام‌های تأیید نشده با ایجاد تفاوت‌ها می‌تواند به اختلافات بیشتر قومی دامن زده و وحدت ملی را خدشه‌دار نماید. مسئولان یکسان‌سازی زبانی و فکری تمامی شهروندان ایران را نشانه‌ای از «وحدت ملی» قلمداد نموده، تلاش می‌کنند تا ملت ایران را صرفاً بر مبنای زبان فارسی تعریف نمایند. این خود نشانه‌ی آشکاری از تبعیض‌هایی است که ترک‌ها در ایران متحمل شده و حتی پایمال شدن حقوق آنها نیز نشانه‌ای از وحدت ملی تلقی می‌شود.
ایجاد مانع و ممنوعیت در انتخاب نام می‌تواند عواقب ناگواری برای خانواده در بر داشته باشد. چنانچه گاهی خانواده‌ها ماه‌ها و سالها در دادگاه‌ها در کشاکش دریافت شناسنامه با نام انتخابی‌شان منتظر مانده و در این بین کودکِ بدون شناسنامه نیز از تمامی خدمات محروم می‌ماند.
عدم اجازه‌ی انتخاب نام‌های ترکی از سوی والدین آذربایجانی به دو شکل تحمیل می‌شود. اول آنکه نام‌های انتخابی اصلاً مورد تأیید مقامات قرار نمی‌گیرند. دوم اینکه، در موارد نادری که بعضی از نام‌ها با پیگیری‌ها تأیید می‌شوند، حروف نوشتاری به صورت اصلی مورد قبول قرار نمی‌گیرد. به عبارت دیگر نام‌های انتخابی ترکی نه آنچنانکه در تلفظ و نوشته باید ثبت شود بلکه با تلفظ فارسی اجازه صدور شناسنامه را دریافت می‌کنند. از رایج‌ترینِ این نام‌های ترکی که با تلفظ فارسی نوشته می‌شود نام دخترانه‌ی «سئویل» و «سئودا» است که به صورت «سویل» و «سودا» اجازه ثبت در شناسنامه را دارند، زیرا علامت حمزه-ئ در زبان ترکی با رسم الخط ترکی صدای «-ِ» را می‌دهد.
ممنوعیت انتخاب اسامی ترکی برای کودکان، در ادامه‌ی تبعیضات گسترده‌ای است که پس از روی کار آمدن دولت ملت مدرن در ایران علیه ملیت‌های غیر فارس از جمله ترک‌ها اعمال شده است. اگر تبعیض‌های ملی در گستره‌ی حیات ملی به یک جمعیت اعمال شود، بی‌شک تمامی حوزه‌های حیات ملی ملت مورد نظر اعم از حوزه‌‌ی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهگی و زیست‌محیطی تحت تبعیض قرار گرفته و گروه حاکم سعی خواهد داشت که گروه تحت ستم را از استقلال در این حوزه‌ها دور نگه دارد. حال این تبعیض می‌تواند به شکل ممنوعیت انتخاب اسمی به زبان مادری در گروه‌های ملیِ تحت ستم، کوچ اجباری از موطن خود به مناطق مرکزی، و یا هر آسیب دیگری صرفاً به خاطر ملیت آنها باشد.
امضاکنندگان این دادخواست به طور مشخص خواهان برداشتن موانع رسمی و قانونی از سر راه ثبت اسامی ترکی برای کودکان هستند. خانواده‌های ترک باید بتوانند آزادانه برای فرزندان خود هر نامی که مایل هستند انتخاب کنند.
متن دادخواست به زبان ترکی
ایران‌دا اوشاقلار اوچون تورکجه آد سئچمه یاساغی
اوزون زاماندان بری آذربایجانلی والدین‌لر اوشاقلارینا تورکجه آد سئچمه‌لرینده ایلگیلی قوروملار طرفیندن چوخلو محدودیت‌لر یاشاییرلار. مسئول‌لارین دئدیک‌لرینه گؤره عایله‌لرین اوشاقلارینا تورکجه آد سئچمه‌لری باره‌ده هئچ بیر قانون یوخدور، آمما والدین‌لری سینسیدیب ده ایران ایسلام جمهوریتی‌نین تصدیق ائتدییی آدلارا بویون أیدیرمک اوچون، تورکجه آدی ایله سیجیللی وئرمه‌ده چوخلو کاغیذبازلیق یارادیب ایشی سوروندوررلر. بو آرادا ثبت احوال ایداره‌سی‌نین مسئول‌لارینین الینده ایرانی-ایسلامی آدلاری کیمی تانینان ایسلام جمهوریتی‌نین تصدیق ائتدییی بیر آد لیسته‌سی ده وار و تورک اوشاغی اوچون سئچیلن آد همن لیسته‌ده یوخسا، عایله‌نین ایسته‌دییی آدی سئچمه حاققی دا اولمایاجاق‌دیر.
ایسلام جمهوریتی‌نین مسئول‌لارینین بیر سیراسی بیر طرفدن تورکجه آدلارین سئچیلمه‌سینده هر هانسی بیر محدودیتین اولماسینی رد ائدیرلر، دیگر طرفدن ایسه باشقا مسئول‌لار تصدیقلنمه‌میش آدلارین سئچمه‌سی ایله فرقلیک یارادیلاراق، ائتنیک مناقشه‌لرینین آرتیب دا میللی بیرلییین پوزولماسینی ادعا ائدیرلر. دئمه‌لی مسئول‌لار بوتون وطنداش‌لارین دیل و فیکیر باخیمیندان آسمیلاسیونونو «میللی بیرلیک» سانیب، ایران میللتینی ده فارس دیلی اساسیندا تعریفله‌مه‌یه چالیشیرلار. بو ایشین اؤزو تورک‌لرین ایران‌دا یاشادیغی آیری سئچکی‌لیک‌لرین ان آیدین نومونه‌سی‌دیر و اونلارین حاقلارینین تاپدالانماسی دا میللی بیرلیک ساییلیر.
آد سئچیمینده مانع‌لر و قاداغالار یاراتماق عایله اوچون دهشتلی نتیجه‌لره سبب اولا بیلر. گاهدان عایله‌لر آیلار و ایللر بویو محکمه ایله سئچدیک‌لری آدا سیجیللی آلماق اوچون چکیشیب، بو آرادا سیجیللیسی اولمایان اوشاق دا بوتون خدمت‌لردن محروم قالیر.
آذربایجانلی والدین‌لر طرفیندن تورکجه آدلارین سئچیلمه‌سینه اجازه وئریلمه‌مه‌سی ایکی شکیلده تطبیق ائدیلیر. بیرینجی، سئچیلن آدلاری اصلا مسئول‌لار تصدیق ائتمیرلر. ایکینجی ده، دالیسینی توتما ایله تصدیق اولونان بیر سیرا آدلارین یازیلیش فورمو اولدوغو کیمی قبول ائدیلمیر. دیگر سؤزله، تورکجه آدلار تورکجه‌ده یازیلیب تلفط ائدیلمه‌سی کیمی دئییل، بلکه فارسجانین تلفظ و یازیلیش فورمو ایله یازیلاندان سونرا سیجیللی آلما ایجازه‌سی وئریلیر. فارسجا تلفظو ایله یازیلان ان یایغین تورکجه آدلاردان، تورکجه «سئویل» و «سئودا» قیز آدلاریدیرلار کی «سویل» و «سودا» کیمی سیجللی‌ده یازیلما اجازه‌لری واردیر. چونکی تورکجه عرب الفباسی ایله یازیلدیغیندا، حمزه-ئ، «e» سسی کیمی تلفظ ائدیلیر.
اوشاقلارا تورکجه آد سئچمه یاساغی، مدرن دؤولت-میللت ایش اوستونه گلندن سونرا غیر فارس میللت‌لره او جومله‌دن تورک‌لره تطبیق اولونان گئنیش آیری سئچکی‌لیک‌لرین داوامی‌دیر. بیر جمعیتین میللی وارلیغی‌نین بوتون ساحه‌لرینه آیری سئچکی‌لیک تطبیق اولورسا، شوبهه‌سیز اونلارین سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، کولتورل و چئوره ساحه‌لرینی ده همن آیری سئچکی‌لیک‌لر بورویوب، حاکیم گروه دا سیتم آلتیندا اولان گروهون آدلاری چکیلن ساحه‌لرده استقلالینی الده ائتمه‌سیندن اوزاق ساخلایاجاق‌دیر. بو آیری سئچکی‌لیک‌لر سیتم آلتیندا اولان گروه‌لارین آنا دیلینده آد سئچمه محدودیتیندن توت، اؤز وطن‌لریندن مرکزی منطقه‌لره اجباری کوچورولمه‌یه و یا میللیت‌لریندن دولایی هر هانسی بیر آسیبین یاشانماسینا قدر اوزانا بیلر.
بو عریضه‌نی امضالایانلار، خصوصی ایله تورک اوشاقلارینا تورکجه آدلارین قئیدیاتا آلینماسیندا رسمی و حقوقی مانعلری آرادان قالدیرماق ایسته‌ییرلر. تورک عایله‌لری گرک اوشاقلارینا ایسته‌دیک‌لری آدی سربستجه سئچه بیلسین‌لر.
.
Prohibition of Choosing Turkish Names for Children in Iran
For a long time, Azerbaijani parents in the Islamic Republic of Iran have been facing restrictions and prohibitions from the relevant bodies to choosing Turkish names for their children. Officials claim that no law prevents families from choosing Turkish names for their children. Still, they create a lot of paperwork when issuing birth certificates in Turkish and postpone the work for several days until the parents are humiliated and choose an approved name. Meanwhile, the civil registry officials have a list of Persian-Islamic names approved by the Islamic Republic. If the selected name for a Turkish child is not on that list, the family will not have the right to choose the name they prefer.
On the one hand, the authorities of the Islamic Republic deny any restrictions on the choice of names for children in the Turkish language. On the other hand, some other officials argue that choosing unapproved names creates differences and can fuel further ethnic clashes and harm national unity. Officials consider all Iranian citizens’ linguistic and intellectual assimilation as a sign of “national unity” and try to define the Iranian nation solely based on the Persian language. This is a clear sign of the discrimination Turks have suffered in Iran, and even trampling on their rights is considered a sign of national unity.
Creating obstacles and prohibitions in choosing a name can have dire consequences for the family. Sometimes families wait for months and years in the courts in the struggle to receive a birth certificate with their chosen name, and in the meantime, the child without a birth certificate is also deprived of all services.
The ban on choosing Turkish names by Azerbaijani parents is imposed in two ways. First, the chosen names must be approved by the authorities and are often rejected. Second, in the rare cases where legal proceedings confirm some names, the written letters are not accepted in the original form. In other words, the chosen Turkish names are not recorded in their original pronunciation and writing, but they receive permission to issue a birth certificate with Farsi pronunciation. Among the most common of these Turkish names, which are written with Persian pronunciation, are the girls’ names “Se’vil” (سِئویل) and “Se’vda” (سِئودا), which are allowed to be registered in the birth certificate as “Sevil” (سِویل) and “Sevda” (سِودا) because the sign hamza-e in Turkish is written in Turkish script which gives the sound of “e.”
The ban on choosing Turkish names for children continues the widespread discrimination against non-Persian nationalities, including Turks, after establishing the modern nation-state in Iran. If national bias is applied to a population in the scope of national life, without a doubt, all areas of the national life of the ethnic group in question, including the economic, political, social, cultural, and environmental spheres, will be discriminated against and the ruling group will try to oppress the oppressed group by keeping them away from independence in these areas. Now, this discrimination can be in the form of banning the choice of a name in the mother tongue in the oppressed national groups, forced migration from their homeland to the central regions, or any other harm just because of their nationality.
The signatories of this petition want to remove official and legal obstacles from the way of registering Turkish names for children. Turkish families should be able to choose any name they want for their children freely.
- دسته‌بندی‌ها:
- اقوام
