مردم بدون شناسنامه و شهروندان فراموش‌شده در سیستان و بلوچستان

در برخی گزارش‌های آماری تعداد مردم بدون شناسنامه در استان سیستان و بلوچستان فراتر از صدهزار نفر تخمین زده می‌شود که از این تعداد هشتادهزار نفر کودک هستند. جمهوری اسلامی ایران هرگز آمار دقیقی از شهروندان بلوچ بدون شناسنامه ارائه نمی‌دهد و سعی دارد رقم‌هایی پایین‌تر از آمار واقعی از این شهروندان فراموش شده اعلام کند.

به‌دلیل محرومیت و فقر، مردم منطقه توانایی سفر کردن برای کسب گواهی تولد را ندارند. برای یک روستایی فقیر امکان سفر طولانی به زاهدان برای دستیابی به گزارش تست «دی اِن اِ» (تعیین هویت ژنتیک) امری بسیار دشوار است. مردمی که دور از شهر زندگی می کنند هیچ امکان و وسیله‌ای برای دسترسی به خدمات دولتی و توانایی دریافت بلافاصله‌ی گواهی تولد از بیمارستان‌های محلی را ندارند. پس از گذشت مدتی، از این اشخاص خواسته می‌شود که تست «دی اِن اِ» بدهند تا رابطه بیولوژیکی با کودک ثابت شود. انجام این تست تنها در مرکز استان امکان‌پذیر است. علاوه بر آن، هزینه‌ی بالای تست و سفر طولانی به مرکز استان این امر را بيش از پیش دشوار می‌کند.

بدون کارت شناسایی، افراد به‌شکل مدام از ابتدایی‌ترین حقوق خود محروم می‌شوند. آنها به دلیل نداشتن بیمه نمی‌توانند از خدمات درمانی بهره بگیرند، نمی‌توانند فرزندان خود را به مدرسه بفرستند، و توانایی بدست آوردن شغل مناسب را هم ندارند. در این زمینه، زنان و کودکان آسیب‌پذیرتر هستند. فقر، صعب‌العبور بودن منطقه و نبود وسایل حمل و نقل، سفر به شهر و کسب شناسنامه رابرای شهروندان بلوچ دشوار کرده است.

شهروندان فراموش‌شده‌ی بدون هویت در بلوچستان از موقعیت‌ها و خدمات هرچند محدودی که دیگر شهروندن دارند محروم هستند. بعلاوه، برخورد بعضی از مأموران ثبت احوال با بلوچ‌ها همراه با بی‌اعتنایی و تحقیر است.

عزمی جدی از طرف مسئولان برای بازسازی زیرساخت‌های منطقه لازم است تا از عمق این فاجعه‌ها کاسته شود ولی متأسفانه این عزم وجود ندارد. در این شرایط تنها امید مردم بلوچستان همراهی و همصدا شدن سایر مردم ایران برای رساتر کردن صدای مظلومیت آنهاست تا شاید اینگونه گره‌ای از مشکلات عدیده آنها باز شود.

ما امضاکنندگان این دادخواست خواستار پایان تبعیض و بی‌توجهی مسئولان نسبت به مشکلات بلوچستان و علی‌الخصوص عدم صدور شناسنامه هستیم. ما همچنین توصیه می‌کنیم که سیستمی ایجاد شود تا از طریق آن روند دریافت آزمایش «دی اِن اِ» و کسب شناسنامه آسان شود.

//

متن دادخواست به زبان بلوچی

لهتێنبلۆچ مردمانی رپورتانی رِدا بلۆچستان و سیستانئے استانا بێسجلێن مردم کمّ و گێش یکسد هزار نپر اَنت که چه اشان هشتاد هزار کۆدک اَنت. اے مُهمّێن بُنگپّے که باید اِنت اشیئے نێمگا دلگۆش گوَر کنگ ببیت.اے دمگئے مردم زبهر و نێزگار اَنت، پمێشکا په پێدایشی گواهیئے کاگدئے گرگا سپر کرتَ نکننت.

اێرانئے اسلامی جمهوری هچبر بێسجلێن مردمانی پکّاێن شمارا نگوَشیت و آییئے کۆشست همش اِنت که اے شمشتگێن جهمنندانی اسلیگێن شمارا مگوَشیت و کمترێن شمارے اێلان بکنت. مان اێرانا اے بێپجّارێن بلۆچ مردم چه هما کمّکێن مۆه و سرکارئے اُلسی هزمتا هم که آ دگه جهمنند چه آیان بهروند اَنت زبهرَ بنت

په یک مردمے که نێزگار اِنت و کلّگێا زندَ گوازێنیت زاهدانا سپر کنگ و دی ان ائیئے رپورتئے گرگ سکّ

گرانێن کارے. مردمے که چه شهرا دور و گستاه زندَ گوازێننت، آیان هچ وسیله و امکانے نێست که چه سرکاری هزمتا بهروند ببنت و په وتی چکّان رند چه آیانی پێدایشا چه هندی کپتۆکجاهان پیدایشی گواهیئے کاگدا بگرنت. مدّتێا رند چه اشان لۆٹگَ بیت که دی ان ائیئے تستا بدئینت تانکه پکّا ببیت که آ کۆدک بیولوجیکی هسابا آیانی چکّ اَنت. اے تست اێوکا اُستانئے بنجاهی شهرا بیت. تستئے هرچ و درچ هم باز اِنت و اُستانئے بنجاهی شهرئے دراجێن سپر هم اے کارا په آیان گرانترَ کنت.

بے سجلا مردم مداما چه وتی بنیاتیێن هکّ و اۆبالان زبهرَ بنت. آ بے بیمَها چه درمانی هزمتان بهروندَ نبنت، وتی چکّان وانگجاهان راه داتَ نکننت و الکاپێن کار و رۆزگارے هم نرسیتش. اے بابتا جنێن و کسانێن چکّان گێشترێن تاوان رسیت…

سرکار و هما مردم که مسئولا آ باید دێما بکنزان و بلۆچستانۓ مهلۆکانی اے مشکلا هل کنگۓ عزم بکننت و مردما ای مشکلان نجات بدئینت.  بلۆچستانۓ مهلۆک چی سجائێن اێرانۓ مهلۆکان دست بندی کن انت که آهانی توارا هم توار بیبنت و مسئۆلانا مجبۆر بکن انت که اے نێمگا توجه بدێیَنت.

ما دراهێن اے داد لۆٹۓ اِمزا کنۆک توار پِر کنێن که بلۆچستانۓ مهلۀکانۓ هِلاپ تمام تاسُب هلاس کنگ بیبنت بلهسوس آئیانی تمام مشکل که سِجّلۓ ںبێیَگۓ وجهان پێداک انت زوت هل کنگ بیبنت.

//