دادپەروەری بۆ محەممەد ڕەشیدی دادپەروەری ژینگەیی لە سەقز
خەڵکی خۆڕاگری قولقۆڵە، هاووڵاتیانی سەقزی، کوردانی ئازاد و ژینگەپارێزان لە سەرانسەری جیهان،
ڕووداوی دڵتەزێنی شەهیدبوونی محەممەد (محەمەد ئەمین) ڕەشیدی گەنجێکی تەمەن ٢٢ ساڵ خەڵکی گوندی پیر عومران، دڵی کۆمەڵگای بریندار کرد و برینە کۆنەکانی زیندوو کردەوە. خوێنی ئەم گەنجە بێتاوانە بۆ بەرگریکردن لە ژینگە و مافەکانی خەڵک لەسەر زەوی ڕژا و ئەمەش ئاماژەیە بۆ بەردەوامیی قوربانیدانی هاووڵاتیان کە ژیان و سروشت لە پێشی بەرژەوەندییە شەخسی و ئابوورییەکان دادەنێن.
بەپێی بەڵگەکان، لە ٢٤ی خەرمانانی ساڵی ١٤٠٤، لە میانەی گردبونەوەیەکی ناڕەزای دەربڕینی دانیشتوانی گوندی پیر عومران لە دژی کانی زێڕی قۆڵقۆڵە، ناڕازییان لە بەرامبەر پیسبوونی ژینگە و وێرانکردنی زەوی کشتوکاڵی ناڕەزایەتییان نیشاندا. ئەم ناڕەزایەتییە بێ وێنە بوو و داواکاری نووسراو و سکاڵا (بە زیاتر لە ١٦ هەزار واژۆ) پێشکەش بە لایەنە بەرپرسیارەکان، لەوانە پارێزگار و دەسەڵاتی دادوەری کرابوو. سەرەڕای ئەمەش گوێ بە داواکارییەکانی خەڵک نەدرا.
لەو گردبوونەوەیەدا، بەپێی سەرچاوە فەرمییەکان، دوو کارمەندی ئاسایشی کانزاکە تەقەیان لە خۆپیشاندەران کردووە و بەهۆیەوە محەممەد ڕەشیدی کوژراوە و ژمارەیەکی دیکەش برینداربوون. بە وتەی ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ، تەقەکردنەکە لەلایەن هێزە چەکدارەکانی حکومەتەوە بە گوللەی ڕاستەوخۆ لە دژی خۆپیشاندەران ئەنجامدراوە. هەردوو گێڕانەوەکە لەسەر یەک خاڵ کۆکن: تەقەکردنی ڕاستەوخۆ لە هاوڵاتیانی ناڕازی لە ئەنجامدا کوژران و برینداربوونی گەنجانی ناوچەکەی لێکەوتەوە. تا ئێستا لایەنە بەرپرسەکان ئامادە نەبوون ئەم ڕووداوە ڕوون بکەنەوە و تاوانبارانی سەرەکی دەستنیشان بکەن.
محەممەد ڕەشیدی دوای گواستنەوەی بۆ نەخۆشخانەی سەلاحەدین ئەیوبی لە شاری بانە گیانی لەدەست دا. هەروەها سێ دانیشتویی دیکەی هەرێمەکە بە سەختی بریندار بوون و ڕەوانەی نەخۆشخانە کران. بەرپرسیارێتی یاسایی ئەم ڕووداوە لە ئەستۆی تەقەکەرەکان و فەرماندەکان و بەرپرسانی بڕیاردانە کە سەرەڕای زانینی مەترسییەکان، کە هیچ هەنگاوێکیان بۆ چارەسەری کێشەکان نەنا ، بەڵکو بە پشتیوانییەکی ناڕاستەوخۆ یان ڕاشکاوانە ڕێگەیان بۆ تاوانێکی لەو شێوەیە خۆش کرد.
جگە لەوەش، کەڵک وەرگرتن لە کانە قولقوڵە و بەکارهێنانی ماددە ژەهراویەکانی وەک سیانید، هایدرازین، و جیوە بووەتە هۆی پیسبوونی بەربڵاوی ئاوی ژێر زەوی، لادانی ئاو، لەناوبردنی ئیکۆسیستەمی ناوخۆیی، لەناوبردنی لەوەڕگە و دارستانەکان، هەروەها هەڕەشەی ڕاستەوخۆ بۆ سەر ڕووباری جاغاتو (زەرینە ڕود) کە سەرچاوەیەکی ژیانییە لە ناوچەکەدا. جگە لە زیانەکانی ژینگە، ئەم کارە تێکدەرانە لێکەوتەی کۆمەڵایەتی و ئابووری و ئەخلاقی قەرەبوو نەکراوەی بۆ خەڵکی ناوچەکە لێکەوتووەتەوە.
بەم پێیە، ئێمە کۆمەڵێک خەڵکی ناوچەکە و ڕێکخراوە مەدەنی و ژینگەپارێزییەکان، ئەم داواکاریانەمان هەیە:
١. لێکۆڵینەوەی دەستبەجێ و شەفاف و دادپەروەرانە لە دۆسیەی کوشتنی محەممەد ڕەشیدی و برینداربوونی هاووڵاتیانی دیکە، ناساندن و دادگاییکردنی تاوانباران و ئەنجامدەران ، و سزادانی یاسایی بۆ ئەوانەی ئەو تاوانەیان ئەنجامدراوە.
٢. لێکۆڵینەوەی سەربەخۆ و بێلایەنانە لە ڕۆڵی بەڕێوەبەرە هەرێمیەکان و بەرپرسانی کۆمپانیاکانی کانزا لەم ڕووداو.
٣. ڕاگرتنی دەستبەجێی چالاکی کانی قولقوڵە و کانە هاوشێوەکانی دیکەی کوردستان تا ئەو کاتەی لێکۆڵینەوەی هەمەلایەنەی ژینگەیی ئەنجام دەدرێت و گەرەنتی پێویست بۆ تەندروستی مرۆڤ و سروشت دابین بکرێت.
٤. قەرەبووکردنەوەی زیانە ماددی و مەعنەوەییانەی بۆ بنەماڵەی محەممەد ڕەشیدی و بریندارانی ڕووداوەکە و گوندە زیانلێکەوتووەکان کەوتووە.
٥. وەڵامدانەوەی بەرپرسەکان بەرامبەر بە خەڵک و قبوڵکردنی بەرپرسیارێتی سیاسی و ئیداری ئەم تاوانە.
ئەم داواکارییە داخوازییە بۆ دادپەروەری لە خەڵکی ستەملێکراو و پارێزەرانی ژینگە. ئێمە جەخت لەوە دەکەینەوە کە کۆمەڵگا ئەم تاوانە لەبیر ناکات و واز لە گەڕان بەدوای دادپەروەریدا ناهێنێت.
--
ڕووداوەکانی ئەم دواییە
-
شوێنی واژۆکان
پارێزگا ژمارەی واژۆکان پارێزگای ئەلبۆرز 2 پارێزگای ئەردهبیل 1 پارێزگای بوشێهر 0 پارێزگای چوارمەحاڵ و بەختیاری 1 پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژهەڵات 5 پارێزگای فارس 3 پارێزگای گیلان 1 پارێزگای گۆڵستان 1 پارێزگای هەمەدان 0 پارێزگای هۆرمۆزگان 0 پارێزگای ئیلام 0 پارێزگای ئیسفەهان 3 پارێزگای کرمان 0 پارێزگای کرماشان 1 پارێزگای خوزستان 0 پارێزگای کۆهگیلویە و بۆیرەحمەد 0 پارێزگای کوردستان 0 پارێزگای لۆرستان 0 پارێزگای مهرکهزی 0 پارێزگای مازەندەران 0 پارێزگای خوراسانی باکوور 0 پارێزگای قەزوین 0 پارێزگای قوم 0 پارێزگای خوراسانی ڕەزەوی 0 پارێزگای سێمنان 1 پارێزگای سیستان و بەلووچستان 0 پارێزگای خوراسانی باشوور 0 پارێزگای تاران 12 پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژئاوا 1 پارێزگای یەزد 0 پارێزگای زەنجان 0 ئەم داواکارییە تا ئێستا واژۆی 157 ی وەرگرتووە. نزیکەی 83%ی واژۆکان لە ئێرانەوە دێن. نزیکەی 17%ی واژۆکان لە دەرەوەی ئێرانەوە دێن. بزانە چۆن دادخاست نەخشەی واژۆ دروست دەکات. -
نوێترین واژۆەکان
-
واژۆ لە ڕیگای تێلیگرام -
واژۆ لە ڕیگای تێلیگرام
-
واژۆ لە ڕیگای تێلیگرام
-
I am signing because the perpetrators of the murder of Mohammad Rashidi must be brought to justice.
-
واژۆ لە ڕیگای تێلیگرام
-
-
کۆمەڵێک لە خەڵکی ناوچەکە و چالاکانی مەدەنی و ژینگەپارێزی لە کوردستان ئەم داواکارییەی ڕێکخست
